۱. فشار خون چیست ؟
فشاری که از سوی خون به دیواره رگ‌های شما وارد می‌شود فشار خون نام دارد. شریان‌ها خون را از قلب شما به قسمت‌های دیگر بدن می برند. فشار خون شما به‌طور معمول و در طول روز احتمالا بالا یا پایین می‌رود.
۲. اعداد فشار خون به چه معنا است؟
فشار خون با استفاده از دو عدد اندازه‌گیری می‌شود:
عدد اول که فشار خون سیستولیک نامیده می‌شود، فشار در شریان‌ها را در هنگام تپش قلب اندازه می‌گیرد.
عدد دوم که فشار خون دیاستولیک نامیده می شود، فشار در شریان‌ها را در هنگام استراحت قلب در بین ضربان ها اندازه گیری می کند .
فشار خون طبیعی بایستی سطحی کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلی‌متر جیوه داشته باشد.
۳. فشار خون بالا چیست؟
فشار خون در طول روز بر اساس فعالیت‌های‌تان تغییر می‌کند و اگر معمولا پس از اندازه‌گیری مداوم، بالاتر از حد طبیعی باشد ممکن است فرد به فشار خون مبتلا باشد.
هر چه سطح فشار خون بالاتر باشد، خطر‌های بیشتری مانند بیماری‌های قلبی، حمله قلبی، و سکته مغزی آدمی را تهدید می‌کند.
پزشکان می‌توانند با بررسی سطح فشار خون و مقایسه آن با سطح استاندارد، فشار خون بالا را در افراد تشخیص دهند. با توجه به استاندارهای موجود در این زمینه فشار خون بالای ۸۰/۱۳۰ به عنوان فشار خون بالا تعبیر می‌شود.
۴. علائم فشار خون بالا چیست؟
یکی از خطرناک‌ترین ابعاد فشار خون بالا این است که افراد از بیماری‌شان خبری ندارند. نزدیک به یک‌سوم افرادی که فشار خون بالایی دارند از بیماری‌شان آگاهی ندارند.
دلیل آن هم این است که فشار خون بالا هیچ نشانه ای ندارد مگر اینکه بسیار شدید باشد. بهترین راه برای دانستن اینکه آیا فشار خون بالا دارید پایش مستمر فشار خون در منزل است. و البته اگر فشار خون بسیار بالایی دارید ممکن است دچار یکی از این علایم شوید :
- سردرد شدید
- خونریزی بینی
- خستگی یا سردرگمی
- مشکلات بینایی
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- ضربان نامنظم قلب
- خون در ادرار
- احساس تپش در قفسه سینه، گردن و یا گوش
اکثر اوقات فشار خون بالا باعث سردرد یا خونریزی بینی نمی‌شود. اما میتواند مقدمه حمله یا سکته قلبی باشد. اگر فشار خون شما بسیار بالا است و این علائم را دارید، پنج‌دقیقه استراحت کنید و دوباره فشار خون‌تان را اندازه بگیرید.
۵. چطور فشار خون بالا را کنترل کنیم؟
۱. افزایش تحرک و ورزش
با افزایش منظم میزان ضربان قلب و شمار تنفس با گذشت زمان قلب شما قوی‌تر می شود و خون را با تلاش کم‌تری پمپاژ می‌کند .این کار فشار کم‌تری بر شریان‌های شما وارد می‌کند و فشار خون شما را پایین می‌آورد.
فعالیت متوسط، مانند راه‌رفتن تند یا شنا، می تواند فشار خون را پایین بیاورد. دو و نیم ساعت تحرک در هفته میتواند بسیار کمک‌کننده باشد.
۲. کاهش وزن
یکی از فاکتورهای موثر در ایجاد فشار خون اضافه وزن و چاقی است .اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید، کم‌کردن 2.5 تا 5 کیلوگرم از وزن‌تان می تواند به کاهش فشار خون منجر شود.
۳. کاهش مصرف شکر و نمک
مطالعات نشان می‌دهد محدودکردن مصرف قند و نمک میتواند به کاهش وزن و فشار خون کمک کند. جالب است بدانید شکر، به ویژه فروکتوز، می تواند فشار خون را حتی بیش‌تر از نمک افزایش دهد.
با افزایش سن، فشارخون افراد نسبت به نمک (سدیم) حساس‌تر می‌شوند محدودکردن مقدار نمک مصرفی در غذاها میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
۴. استفاده از مکمل‌های کاهنده‌ی فشار خون
امگا ۳
استفاده از اسیدهای چرب غیرقابل اشباع یا روغن ماهی در رژیم روزانه میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
پروتئین آب پنیر
پروتئین موجود در آب پنیر از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و میتواند به کاهش فشار خون کمک کند.
منیزیوم
کاهش منیزیوم میتواند باعث افزایش فشار خون شود.
سیترولین
سیترولین پروتئینی است که به‌صورت طبیعی در بدن ساخته می‌شود و باعث کاهش فشار خون می‌شود .
غذاهای سالم وسرشار از پروتئین
مطالعات نشان می‌دهد افرادی‌که پروتئین بیشتری می‌خوردند، کمتر در معرض فشار خون بالا قرار می‌گیرند. به‌طور متوسط مصرف ۱۰۰گرم پروتئین در روز میتواند تا۴۰ درصد خطر ابتلا به فشار خون را در مقایسه با افرادی که کمتر از این میزان پروتئین مصرف می‌کنند کاهش دهد.
البته رژیم‌های حاوی پروتئین بالا شاید برای همه افراد مناسب نباشد مخصوصا اگر بیماری کلیوی داشته باشند.
غذاهای حاوی پروتئین بالا عبارتند از :ماهی، تخم مرغ، مرغ، گوشت، لوبیا و حبوبات مانند نخود، ماش، عدس، مغزها و کره‌ی مغزها مانند کره‌ی بادام زمینی و پنیر.
۶. درمان‌های خانگی برای پایین‌آوردن فشار خون
سیر
سیر میتواند با افزایش ماده‌ای به نام اکسید نیتریک در بدن به شل‌شدن رگ‌های خونی کمک کند تا خون آزادانه‌تر در رگها جریان پیدا کند و نهایتا فشار خون پایین بیاید.
به علاوه سیر بابت داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی بسیاربالا برای حفظ سلامت قلب و عروق بسیار موثر است و می تواند از عروق خونی محافظت کند. می‌توانید سیر را در آب خیس کنید و در طول روز بنوشید.
زنجبیل
گفته می‌شود زنجبیل میتواند به کنترل فشار خون کمک کند. در مطالعات حیوانی نشان داده شده که زنجبیل گردش خون را بهبود می‌بخشد و عضلات اطراف رگ‌های خونی را شل می کند و فشار خون را پایین می‌آورد. زنجبیل یک ماده همه‌کاره است که می تواند به شیرینی یا نوشیدنی نیز اضافه شود. از زنجبیل تازه می‌توان در غذاها استفاده کنید یا آنرا به چای و دسر بیفزایید
زالزالک
زالزالک درمان گیاهی برای فشار خون بالا است و هزاران سال است که در داروهای سنتی چینی استفاده می‌شود. مزایای زالزالک کمک‌به سلامت قلب و عروق، کاهش فشار خون، جلوگیری از سخت‌شدن شریان‌ها و کاهش کلسترول است.
کرفس
از کرفس برای مزه‌دارکردن سوپ‌ها، خورش‌ها و… استفاده می‌شود ولی از دیرباز در چین برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود.
دارچین
دارچین یکی دیگر از چاشنی‌های خوشمزه است که قرار دادن آن در رژیم روزانه کار آسانی است. دارچین می تواند هم فشار خون بالا رفته ناگهانی و هم فشار خون بالای مزمن را کاهش دهد.
هل
افرادی که فشار خون بالایی دارند با مصرف دو دوز ۱.۵گرم پودر هل در روز به مدت ۱۲ هفته کاهش قابل توجهی در فشار خون‌شان دیده‌اند. از هل چاشنی غذا یا نوشیدنی است.
۷. تاثیر فشار خون بالا بر بدن
رگها و عروق
به‌طور معمول رگ‌هایی‌که خون را از قلب به ارگان‌های دیگر بدن می‌رسانند، پوشش درونی صافی دارند و آن‌قدر قوي و انعطاف‌پذيرند تا خون را در بدن هدایت کنند. فشار خون بالا به‌مرور زمان میتواند به دیواره این عروق و رگ‌های خونی فشار آورده و به آن‌ها آسیب بزند. و اگر درمان نشود بسیار خطرناک است و به مرگ نیز منجر می‌شود.
اگر از فشار به رگها کم نشود، میتواند دیواره‌ی رگها را پاره کند و بنابراین مسیر عبور خون ناهموار و باعث می‌شود ذرات چرب، یا همان پلاک‌ها، در دیواره‌ی رگها گیر کنند، جریان عبور خون مختل شود و و عروق بسته شوند.
قلب
قلب به خون نیاز دارد؛ وقتی خطوط تامین که همان رگها هستند نتوانند خون مورد نیاز را از اندام‌های بدن جمع کنند، ضربان قلب نامنظم می‌شود، در قفسه سینه درد حس می‌شود و به حمله قلبی منجر می‌شود.
برای عبور خون از طریق شریان های سفت یا مسدود شده، قلب بایستی سخت تر کار کند. بیش از حد کار کردن قلب می تواند باعث بزرگتر شدن آن از حد طبیعی شود. سپس دیواره های عضله قلب قدرت خود را از دست می داده و دیگر نمی توانند خون را به خوبی پمپاژ کنند که این امر می تواند منجر به حمله یا نارسایی قلبی شود.
مغز
فشار خون بالا یکی از علل اصلی سکته مغزی است. هنگامی‌که شریانی در مغز شما پاره شود، نشت کند یا مسدود شود، جلوی رسیدن خون به سلولهای مغزی را می‌گیرد. و بسته به اینکه چه بخشی از مغز خون را از دست می‌دهد و چه کارایی دارد، ممکن است هر بخشی از بدن مانند زبان، بینایی یا حرکت فرد به مشکل دچار شود.
با توجه به اینکه آسیب واردشده به جریان خون قابلیت ترمیم داشته باشد یا نه، این آسیب میتواند موقتی یا دائمی باشد.
کلیه‌ها
از هر پنج نفر مبتلا به فشار خون یک‌نفر بیماری کلیوی دارد. کلیه‌ها شبکه‌ای از رگ‌های خونی دارند تا اکسیژن و مواد مغذی را به این اندام بدن برسانند و سموم را از بدن خارج کنند، زمانی‌که رگها بسته مي‌شوند، کليه‌ها نمی‌توانند کارشان را درست انجام دهند و دچار آسیب می‌شوند و در نتیجه فشار خون بالا می‌رود و همین فشار خون بالا میتواند کلیه‌ها را از کار بیندازد.
چشم‌ها
فشار خون بالا در دراز مدت به رگ‌های کوچک خونی در چشم آسیب می‌زند. فشار خون بالا به فشرده‌شدن رگ‌های خونی و جمع‌شدن مایعی در زیر شبکیه چشم منجر می‌شود؛ جایی‌که تصاویر در آن متمرکز می‌شود. و این وضع به تاری دید یا انحراف بینایی منجر می‌انجامد.
فشار خون بالا حتی ممکن است به نرسیدن خون کافی به عصب بینایی و سرانجام نابینایی ختم شود.
۸. تاثیر چاقی بر افزایش فشار خون
چاقی یعنی افزایش شمار سلولهای چربی یا افزایش اندازه آن‌ها در بدن که می تواند ناشی از موارد زیر باشد: اندازه و انواع غذا، فعالیت بدنی، ژنتیک، سابقه خانوادگی و مقدار و کیفیت خواب فرد.
چاقی ریسک فشار خون بالا را افزایش می دهد.تحقیقات سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد ۶۵ تا ۷۸ درصد چاق
ها فشار خون بالاتر از حد طبیعی دارند.
چاقی به تغییراتی چون فعال‌شدن بیش از حد اعصاب سمپاتیک، تغییرات هورمونی، میزان مقاومت به انسولین و تغییرات در کلیه و نو کارکرد آن‌ها می‌انجامد.
در چاق‌ها، اندام‌های شکمی زیر فشار بیشتری هستند و فشار بیش‌تر بر سیستم قلب و عروق وارد می‌کنند و این فشار مضاعف، به ایجاد فشار خون بالا و مقاوم و غیر قابل کنترل منجر می‌شود.
